مصائب رزیدنتی؛ بی‌قانونی‌هایی که سیستماتیک می‌شوند

به گزارش بازارکار به نقل ازایسکانیوز ، نوروز امسال بود که خبر تلخ خودکشی دکتر پرستو بخشی متخصص بیماری‌های قلب و عروق بیمارستان دلفان بار دیگر موضوع مصائب و دشواری‌های پزشکان جوان، رزیدنت‌ها و دستیاران پزشکی را در افکار عمومی برجسته ساخت. مسئله‌ای که هرچند تازه نیست، اما از آنجا که در سال‌های اخیر به صورت سریالی و دومینو وار در حال گسترش است؛ سوالات بسیاری را در ذهن مخاطبان ایجاد کرده و منجر به افزایش نگرانی‌هایی شده است.
رزیدنتی یا دوره کارآموزی یا دستیاری یک دوره تکمیلی سه تا پنج ساله برای دانش‌آموختگان علوم پزشکی است که پس از اخذ مدرک دانشگاهی به شکل عملی آموزش می‌بینند و بعد از پایان این دوره آموزشی به عنوان متخصص وارد بازار کار می‌شوند.

حقوق و مزایای اندک، شیفت‌های طاقت‌فرسا و غیراستاندارد، نبود فرصت استراحت، فراغت و تفریح، دوری از خانواده، بهره‌مند نبودن از بیمه، استثمار دانشجویان توسط اساتید و تبعیض، تحقیر و رفتار توهین‌آمیز توسط اساتید و رزیدنت‌های سال بالایی از اهم مشکلات و مصائب این قشر محسوب می‌شود که در طول این سال‌ها درباره این موارد بسیار خوانده و شنیده‌ایم. کافی است در توئیتر، اینستاگرام و حتی تلگرام از هشتگ رزیدنت استفاده کنید تا با انبوهی از مشکلات و مسائل این حوزه آشنا شوید.

اما موضوعی که در بین شبکه‌ای از مصائب و دشواری‌های رزیدنت‌ها به ویژه در زمینه خودکشی‌ها بیشتر خودنمایی می‌کند؛ مسئله توهین، تحقیر و رفتار خلاف شأن برخی اساتید، اتند‌ها و رزیدنت‌های سال‌های بالاتر با ورودی‌ها و دانشجویان است. به نظر می‌رسد این دانشجویان و پزشکان جوان در مسیر کسب تخصص توسط پزشکان و اساتید، به‌نوعی استثمار می‌شوند و نوعی زنجیره و سیکل معیوب را پایه‌گذاری کرده و تحکیم می‌بخشند.

در واقع سیستم می‌گوید کسی باید بماند که بتواند این تحقیر‌ها را تحمل کند و جالب اینکه خود اساتید نیز روزگاری این شرایط بد را تجربه کرده‌اند و این تجربه به‌عنوان عقده در افراد باقی می‌ماند و بخشی از مصائب رزیدنت‌ها ناشی از این عقده‌گشایی‌هاست که به نظر می‌رسد قوانین وزارت بهداشت در این خصوص به اندازه کافی بازدارنده نبوده و می‌بایست به صورت جدی در این خصوص چاره‌اندیشی شود.

متأسفانه برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی در نحوه برخورد با رزیدنت‌ها و دستیاران پزشکی به صورت سلیقه‌ای و نه بر اساس قانون عمل می‌کنند و علاوه بر مشکلات روحی روانی که در فرآیند آموزشی ایجاد می‌شود، استاندارد زمان آموزش و کشیک‌ها را رعایت نمی‌کنند و شعله‌های این مشکلات به سمت بیماران زبانه می‌کشد.

راضیه خزایی که رزیدنت سال دوم اطفال در یکی از بیمارستان‌های شهر کرمانشاه است، در گفتگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، اظهار کرد: یکی از مهمترین مشکلات حال حاضر ما بحث حقوق و مزایای رزیدنت‌هاست و متاسفانه ما در برهه‌ای از زمان فارغ التحصیل شدیم که با توجه به تورم و وضعیت اقتصادی جامعه حتی در دوره‌ای که قبلا هم کار کردیم نتوانستیم حداقل‌ها را برای خود فراهم کنیم.
ویزیت ۳۰۰ بیمار طی ۱۲ ساعت! / نمی‌توانم نیاز‌های ابتدایی خودم را تأمین کنم

وی ادامه داد: خود من حدود ۵ سال اورژانس کار بودم و ماهی ۱۰ کشیک ۲۴ ساعته در اورژانس بیمارستان نورآباد هم طب اورژانس و هم درمانگاه را کاور کردم به صورتی که طی ۱۲ ساعت بالغ بر ۳۰۰ بیمار را ویزیت میکردم، اما متاسفانه حتی نتوانستم نیاز‌های پایه‌ای خودم را برطرف کنم.

خزایی افزود: بدون هیچ گونه پس اندازی وارد دوره رزیدنتی شدم که حقوق مجرد‌ها ۸ میلیون تومان و متأهلین ۱۱ میلیون تومان است و کارانه هم البته بسته به رشته متفاوت است، اما به طور میانگین ۴۰۰ هزار تومان است و کارانه سه ماهه من ۳۰۰ هزار تومان است.

وی تصریح کرد: امثال من که به دلیل نبود دانشگاه در شهر‌های خودمان ناچار شده ایم که به شهر‌های بزرگتر مهاجرت کنیم و با توجه به مشکل مسکن ناچاریم خانه‌ای را رهن و یا اجاره کنیم ضمن اینکه با احتساب هزینه‌های رفت و آمد، تمام حقوقم به اضافه مبلغی که باید خودم اضافه کنم صرف این موارد می‌شود.
کشیک‌های طاقت‌فرسای ۳۲ ساعته آسیب‌زاست و خطا را افزایش می‌دهد

خزایی با تاکید بر اینکه موضوع حقوق رزیدنت‌ها واقعا جدی و متاسفانه بسیار پایین است، ادامه داد: میزان ساعت کاری ما نیز بسیار بالاست البته رزیدنت‌های سال یک معمولا ۱۲ کشیک ۳۲ ساعته در ماه دارند که بسته به رشته متفاوت است و برای سال دوم و در واقع هر سال که میگذرد دو کشیک کم میشود بنابراین یک رزیدنت سال اول در ۳۲ ساعتی که کشیک است شاید به ندرت دو ساعت بتواند استراحت کند.

وی تصریح کرد: این موضوع قطعا آسیب زاست و میزان خطا را بسیار افزایش میدهد چرا که یک انسان به طور طبیعی شاید بتواند ۱۲ ساعت کارایی مفید داشته باشد و بیش از آن خطا را افزایش میدهد که علاوه بر رزیدنت به ضرر بیمار و سیستم پزشکی هم خواهد بود چرا که این حجم کاری، تمرکز پایین کاهش قدرت تصمیم گیری و عدم تمرکز را به همراه دارد.
ساعت کاری بالا، کیفیت آموزش را قربانی می‌کند

خزایی اضافه کرد: با این شرایط ما رزیدنت‌ها هیچ فرصتی برای درس خواندن و مطالعه نداریم و این مشکل هم به همان ساعت کاری بالا بازمی‌گردد در صورتی که خود من بسیاری از کتاب‌هایم را هنوز فرصت نکرده ام حتی نگاه بیاندازم و کیفیت آموزش با این شرایط بسیار پایین می‌آید.

وی خاطرنشان کرد: فرآیند یادگیری ما در حال حاضر بیشتر «بالینی» است به این صورت که با توجه به بیماری که مراجعه میکند ممکن است خیلی سریع مطالعه فوری داشته باشیم تا برای بیمار مشکلی به وجود نیاید.
کشیک‌های فشرده و نبود فرصت فراغت و تفریح به مرور باعث افسردگی می‌شود

خزایی با اشاره به اینکه کشیک‌های فشرده و نبود تایم آزاد، به مرور افسردگی ایجاد خواهد کرد، ادامه داد: زمانی هم که آزاد باشیم تنها میتوانیم بخوابیم به دلیل اینکه هیچ زمانی برای فراغت و تفریح نداریم ضمن اینکه امید به آینده نیز با توجه به شرایط فعلی بسیار کمرنگ شده است و هیچ انگیزه‌ای نداریم به همین خاطر بسیاری از همکاران ما یا مهاجرت میکنند و یا وارد حیطه‌های کاری میشوند که هیچ ربطی به به رشته‌ای که در آن تحصیل کرده اند؛ ندارد.
مهاجرت و تغییر شغل؛ راهکار رزیدنت‌ها برای خروج از بحران/ خودکشی؛ خط پایان مصائب رزیدنتی

وی اضافه کرد: بنابراین امثال من زمانی که مشاهده می‌کنند بعد از تحمل سختی‌های فراوان تحصیل و فشار‌های روحی روانی حتی یک زندگی در رفاه را نمی‌توانند برای خودشان فراهم کنند، تصمیم به مهاجرت یا تغییر شغل میگیرند و در مواردی هم متاسفانه تصمیم به خودکشی می‌گیرند.
با رتبه ۵ هزار هم میتوان پزشکی قبول شد!

خزایی با اشاره به موج گسترده مهاجرت‌ها خاطرنشان کرد: پذیرش‌های رشته پزشکی امروز بسیار زیاد شده است به طور مثال به خاطر دارم زمانی که کنکور شرکت کردم، با رتبه ۱۸۷ استرس بالایی داشتم که نکند نتوانم در رشته پزشکی قبول شوم در صورتی که امروز در شهری که روزی خودم از آنجا در کنکور شرکت کردم به راحتی با رتبه شاید ۵ هزار هم میتوانند وارد رشته پزشکی شوند.
افزایش ظرفیت پزشکی راهکار مقابله با موج مهاجرت‌ها نیست/با جان بیماران بازی نکنید

وی ادامه داد: متاسفانه دولت ما مدام به تصمیم‌های اشتباه دامن میزند و با افزایش ظرفیت رشته پزشکی به دنبال این است تا به نوعی با موجی که از این رشته و از کشور خارج میشوند مقابله کند و به نوعی کمبود را جبران کند، اما باید سوال کرد مسوولین و سیاستگذاران به چه قیمتی این کار را انجام میدهند؟! به قیمت جان بیماران! با اجازه ورود دادن به افرادی که آی کیو پایین تری دارند؟! و با شایستگی‌ها و توانمندی‌های پایین‌تر وارد رشته‌ای میشوند که حساس‌ترین رشته دنیاست؟!

خزایی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر در رشته‌های تخصصی همچون رشته اطفال، طب و بیهوشی که از حساس‌ترین رشته‌ها هستند میتوان بدون آزمون وارد شد! در تهران اینترن‌ها (دوره کارورزی ۱۸ ماهه) از ماه ۱۵ یعنی قبل از فارغ التحصیلی و در کرمانشاه هم از ماه ۱۲ میتوانند بدون آزمون وارد این سه رشته اصلی و دوره رزیدنتی یا دستیاری شوند.
علت تمایل پزشکان به کار در حوزه زیبایی چیست؟

وی با اشاره به اینکه در نتیجه این شرایط نامساعد بسیاری از رزیدنت‌ها وارد عرصه‌های پولسازی، چون زیبایی میشوند، ادامه داد: مواردی، چون بوتاکس، تزریق ژل و... به عقیده بنده ارتباط چندانی هم به رشته‌ای که ما در آن تحصیل کرده ایم هم ندارد.

خزایی افزود: در شهر کوچکی که ما زندگی میکنیم اکثر پزشکان وارد عرصه زیبایی شده اند و اورژانس ما پیرو این موضوع به شدت با مشکل مواجه شده است چرا که پزشکان به دلیل درآمد پایین و فشار کاری بالا حاضر به کشیک‌های اورژانس نیستند در صورتی که با یک تزریق ژل در کمتر از ده دقیقه و در آرامش روحی و روانی میتوانند درآمد بسیار بالایی داشته باشند. خیلی از رزیدنت‌ها نیز به طور کلی پزشکی را کنار میگذارند و وارد مشاغلی، چون بساز بفروشی، بورس، ترید کردن و... می‌شوند.

وی با اشاره به دومینوی خودکشی‌ها نیز تصریح کرد: متاسفانه فشار روحی و روانی بر همکاران من به قدری زیاد است که زمانی که اینترن بودم یکی از بهترین همکاران من دست به خودکشی زد در صورتی که از روی ظاهر هیچ گاه تصور نمیکردیم او حتی یک درصد هم افسردگی داشته باشد.

خزایی اضافه کرد: قطعا نمیتوان گفت خودکشی‌ها صرفا به دلیل شرایط کاری و مالی و فشار‌های روحی و روانی این شغل است، اما بی شک مجموع این شرایط آستانه تحمل را بسیار پایین می‌آورد و به این موضوع دامن میزند.
بازتولید توهین وتحقیر و دومینوی خودکشی‌ها! /لزوم چاره‌اندیشی برای مشکلات آموزشی

وی بیان کرد: شما انسانی را تصور کنید که هیچ فرصتی برای خواب و استراحت و تفریح ندارد و به صورت مداوم در حال کار کردن آن هم با تحمل فشار‌های روحی و روانی است به طور مثال بعد از ۳۰ ساعت کشیک استاد شما بابت کوچکترین مسائل شما را مورد بازخواست قرار میدهد البته این موضوع بخشی از فرآیند آموزش است که باید برای این چنین مشکلاتی چاره اندیشی کرد.

خزایی تصریح کرد: به این ترتیب هر انسانی یک گنجایشی دارد و با مجموع فشار‌ها با کوچکترین اتفاقی لبریز میشود و متاسفانه آمار خودکشی‌ها بسیار نگران کننده شده و در صفحه مجازی اینستاگرام با عنوان hospital friends که وارد میشوید متوجه این آمار تکان دهنده در رشته‌های مختلف خواهید شد.
استثمار رزیدنت‌ها و رفتار تحقیرآمیز سال بالایی‌ها/ قربانیانی که عقده‌گشایی می‌کنند!

از او در خصوص پدیده‌ای تحت عنوان استثمار اساتید و رفتار تحقیر آمیز سال بالایی‌ها سوال کردم و او در پاسخ گفت: این پدیده متاسفانه یک روتین اشتباه است که مکررا تکرار میشود به این صورت که فرد سال بالایی خود قربانی این موضوع است و در گذشته آزار فراوانی دیده است و متاسفانه بعضا جهت عقده گشایی و کینه‌ای که از قبل وجود داشته این سیکل معیوب دائما تکرار میشود.

البته همواره افرادی هستند که تلاش میکنند این سیکل را بشکنند، اما متاسفانه زیاده خواهی‌ها و خودخواهی‌های سال بالایی‌ها مشکلات فراوانی ایجاد کرده و تمام فشار کاری را به دوش سال پایینی‌ها انداخته است.

وی با تاکید بر ضرورت فرهنگ سازی برای این موضوع افزود: این موضوع به شخصیت افراد هم بسیار وابسته است خود من هیچ گاه کوچکترین رفتار خلاف شان و تحقیرآمیزی با دانشجویان سال‌های پایین‌تر نداشته ام و حتی شرایط استراحت او را لحاظ میکنم و تا جایی که بتوانم او را راهنمایی و آموزش میدهم؛ بنابراین به عقیده بنده لازم است در یک نقطه‌ای این چرخه متوقف و این سیکل معیوب بشکند تا افراد با علم به این موضوع که صرفا به دلیل اینکه سال بالایی هستند، اختیار این را دارند که هر رفتاری که بخواهند را انجام دهند.
حمایت اتند‌ها از بازتولید یک چرخه معیوب!

خزایی تصریح کرد: متاسفانه «اتندها» هم از این موضوع حمایت میکنند و بر این مهم تاکید میکنند که این یک چرخه است و روزی شما هم این جایگاه را تجربه میکنید در صورتی که باید از سال بالایی‌ها بخواهند که این چرخه را بشکنند چرا که ما همه با هم دوست و همکار هستیم و صرفا به دلیل اینکه یکی زودتر وارد شده نباید رفتار‌های نادرستی داشته باشد و در نهایت همه ما فارغ التحصیل و هم سطح یکدیگر میشویم.

وی با بیان اینکه استثمار دانشجو توسط اساتید متاسفانه در برخی رشته‌های پزشکی مشاهده میشود و، اما به طور کلی اینگونه نیست، در خصوص مشکلات تعهدنامه رزیدنتی نیز اضافه کرد: یک تعهدنامه‌ای هست که زمان ثبت نام دو ضامن را به همراه خود میبریم و قبلا به این صورت بود که هر کسی که از رشته اش انصراف میداد به مدت دو سال از آزمون دستیاری محروم میشد، اما در حال حاضر این قانون برداشته شده است و احتمال اجرای مجدد آن وجود دارد، اما در صورت انصراف، بابت هر سال ۳۱۲ میلیون تومان جریمه دارد به اضافه تمام حقوقی که دریافت کرده ایم البته شرایط قسط بندی هم وجود دارد.
شرایط رزیدنت‌ها در خارج از کشور به چه صورت است؟

خزایی با اشاره به اینکه ساعت کاری رزیدنت‌ها در بسیاری از کشور‌ها بالغ بر ده تا دوازده ساعت است، خاطرنشان کرد: تعداد بیماران هم به هیچ وجه قابل مقایسه با کشور ما نیست به طور مثال شاید سه یا چهار بیمار آن هم به همراه اتند در طول این مدت است ضمن اینکه دسترسی به سیستم پزشکی به این سادگی‌ها نیست و در برخی کشور‌ها از جمله کانادا دسترسی به پزشک متخصص برای تشخیص یک ام آر آی ساده تا ۶ ماه به زمان احتیاج دارد. از نظر درآمدی هم که در مواردی تا صدبرابر ما مزایا و دریافتی دارند.
بخش درمانی و آموزش از یکدیگر جدا شوند

وی موضوع افزایش حقوق رزیدنت‌ها را مسئله‌ای حیاتی عنوان کرد و گفت: برای موضوع ساعت کاری‌های بالا هم باید چاره اندیشی شود و بخش درمانی و آموزش از یکدیگر جدا شوند و در اسکرین اگر چند پزشک متخصص حضور داشته باشند که از فشار کاری ما کمتر شود ما میتوانیم با بیماران خاص و بیمارانی که نیاز به آموزش ما هست در ارتباط باشیم نه اینکه در طول روز با حجم بالایی از بیماران اسهال استفراغ و یا سرماخوردگی ساده ویزیت داشته باشیم و از بیماران اصلی غافل شویم.

خزایی از وضعیت غذای بیمارستان‌ها هم به شدت انتقاد کرد و افزود: غذای بیمار و پزشک هم یکی است و صرفا این غذا را میخوریم تا بتوانیم بقیه کشیک مان را ادامه دهیم و بسیار بی کیفیت است.

وی در پایان این گفتگو تصریح کرد: نیرو‌های تعهدی و سهمیه‌ای نیز به قدری افزایش پیدا کرده است که جا برای کسی نمی‌ماند و فردی که با سهمیه قبول میشود باید تعهد بدهد که دوبرابر دوران تحصیل خود کار کند و بنابراین عملا امکان مهاجرت وجود ندارد و این افراد تمام جایگاه‌ها را پر کرده اند.
واگذاری شیفت‌های طولانی‌مدت به رزیدنت‌ها غیرقانونی است/ دانشگاه‌های علوم پزشکی موظف به رعایت دستورالعمل وزارت بهداشت

ابوالفضل باقری‌فرد معاون آموزشی وزیر بهداشت نیز پیشتر در گفتگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز در خصوص اقدام خودسرانه برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی مبنی بر واگذاری شیفت‌های طولانی مدت و غیراستاندارد به رزیدنت‌ها یا دستیاران تخصصی اظهار کرد: وزارت بهداشت در این خصوص یک دستورالعملی را تهیه کرده که در آن میزان ساعت کاری، تعداد کشیک‌ها و اینکه دستیار بعد از کشیک چند ساعت باید بیمارستان بماند مشخص شده است به طور مثال در این دستورالعمل آورده ایم دستیاری که کشیک بوده روز بعد از کشیک و بعد از ساعت چهار و نیم حضور او غیرقانونی است چرا که نمی‌تواند کار کند و به بیمار صدمه می‌زند.

وی ادامه داد: ممکن است در برخی گروه‌ها به این موضوع اشراف کامل وجود نداشته باشد و یا روسای بخش‌ها این دستورالعمل را رعایت نکنند که در این رابطه ما یک کمیته‌ای را تشکیل داده ایم تحت عنوان «کمیته رصد منشور دستیاری» که از همه دانشگاه‌ها و نیز خود دستیاران ارشد کمک میگیریم تا این گروه‌ها در بخش‌های مختلف سراسر کشور برای رصد حضور پیدا کنند.
با اعمال خودسرانه برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی برخورد می‌کنیم/ در اجرای قوانین مشکل داریم

باقری‌فرد افزود: در هر نقطه از کشور که مشاهده کنیم دستورالعمل کار رزیدنتی رعایت نمی‌شود و در حق دستیاران اجحافی رخ داده آن بخش را از نظر آموزشی تعطیل و برخورد خواهیم کرد.

وی همچنین در خصوص برخی رفتار‌های نامناسب و گا‌ها تحقیر و فشار روانی رزیدنت‌های سال‌های بالاتر نسبت به ورودی‌ها و سال پایینی‌ها نیز تصریح کرد: این قبیل رفتار‌ها نیز در منشور دستیاری پزشکی گنجانده شده است در واقع ما از منظر قوانین چیزی کم نداریم بلکه در اجرا مشکل داریم و برخی دانشگاه‌ها رعایت نمی‌کنند.
حقوق رزیدنت‌ها افزایش می‌یابد/ دستیاری پزشکی هنوز به شغل تبدیل نشده است

باقری فرد با تاکید بر اینکه در کمیته رصد منشور دستیاری، اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و دستیاران ارشد از سراسر کشور حضور دارند تا تشخیص دهند در کدام نقطه از کشور و کدام دانشگاه قوانین رعایت نمی‌شود و در نهایت برخورد لازم انجام شود، اضافه کرد: حقوق رزیدنت‌ها هم تا ۴۵ درصد توسط وزارت بهداشت افزایش خواهد یافت و هم مبلغی نیز در بودجه عمومی کشور دیده شده است ضمن اینکه کارانه آن‌ها نیز تغییر خواهد کرد، اما با این وجود نمی‌توانیم بگوییم که رزیدنتی یا دوره دستیاری پزشکی به شغل تبدیل می‌شود و هنوز با این موضوع فاصله داریم.

معاون آموزشی وزارت بهداشت در خصوص بحران خودکشی رزیدنت‌ها نیز خاطرنشان کرد: اخیرا یک کارگروهی تشکیل شده که وضعیت روحی و روانی دستیاران را رصد می‌کند و دلایل را بررسی میکند و جالب است بدانید کمترین دلیل موضوع معیشتی بوده است و در حال حاضر هم در حال فراهم آوردن تمهیداتی برای بررسی وضعیت روانی آن‌ها هستیم تا با مشخص شدن دلایل در راستای برطرف کردن مشکلات آنان بتوانیم گام برداریم.
قانون ۳۰ ساله طرح اجباری پزشکان نیازمند بازنگری است.

اما محمد رئیس زاده، رییس سازمان نظام پزشکی هم در تازه‌ترین اظهار نظر خود پیرامون مشکلات رزیدنت‌ها و ماجرای خودکشی دکتر پرستو بخشی اظهار کرده است: «مهم این است که چنین حادثه تلخی نتیجه مثبتی برای مردم و جامعه پزشکی داشته باشد. متاسفانه اینگونه اتفاقات حاکی از ساختار معیوب دوره طرح اجباری پزشکان و ساختار توزیع این نیرو‌ها است.

وی ادامه داد: قانون طرح تقریبا به ۳۰ سال قبل برمی گردد که نیاز به بازبینی جدی دارد و سامانه توزیع نیروی طرحی هم از چند سال پیش، دست نخورده مانده است و غیرشفاف و ناکارآمد است. بازبینی در این زمینه‌ها درخواست جدی ما از وزارت بهداشت است. همچنین نوع نگاه به نیرو‌های طرحی نیز نیاز به تحول اساسی است. این تصور که ما همچنان می‌توانیم مانند گذشته بار عظیم درمان در مراکز دولتی و مناطق دوردست و شهرستان‌ها که حق مسلم مردم عزیز این مناطق است را با نیروی ارزان طرحی به دوش بکشیم، دیگر جواب نمی‌دهد.»
دانشگاه‌های علوم پزشکی باید از حرمت، حیثیت و امنیت نیروی طرحی به شکل ویژه مراقبت کنند

او در پاسخ به این سوال که آیا مسائلی که در فضای مجازی مبنی بر رفتار نادرست و توهین آمیز و دخالت‌های فرد آموزشی نسبت به نیروی درمان و پزشک جوان طرحی مطرح شده، درست است؟ گفت که به هر حال این مسائل به طور کلی وجود دارد، ولی در مورد به خصوص و اینکه در تصمیم نهایی تاثیر داشته است یا نه نیاز به بررسی بیشتری دارد. «ممکن است درخواست‌های آموزشی خارج از معمول نسبت به نیروی درمانی وجود داشته باشد که فرد با میل خود انجام دهد، ولی اجبار و الزام برای نیروی طرحی نیست. در این مورد هم درخواست‌هایی آموزشی، خارج از حیطه وظایف وجود داشته است، ولی به طور کلی نوع نگاه به نیرو‌های طرحی باید دچار تحول اساسی شود و باید همکاران دانشگاه‌های علوم پزشکی ما در استان‌ها و شهرستان‌ها و مناطق دوردست از حرمت و حیثیت و امنیت نیروی طرحی به شکل ویژه مراقبت کنند نه اینکه، چون از جای دیگری آمده اند و غریب هستند در بافت عمومی دانشگاه‌های علوم پزشکی محلی، نادیده گرفته شوند. عمدتا هم همکاران این موضوع را رعایت می‌کنند، ولی من با تاکید بیشتری خواستار آن هستم، چون این همکاران از شهر و خانواده خود دور می‌شوند و نیاز به برخورد مسوولانه و پدرانه دارند و باید فراتر از وظایف عادی و قانونی و به شکل حمایتی با این افراد برخورد شود. در همین قضیه هم اگر چنین رویکردی بود شاید وضعیت بهتری رقم می‌خورد.»

در پایان اینکه با وجود مصائب ناتمام رزیدنت‌ها به نظر میرسد، قانون ۳۰ ساله طرح اجباری پزشکان امروز نیاز به بازنگری دارد ضمن اینکه نوع نگاه دانشگاه‌های علوم پزشکی به نیرو‌های طرحی نیز نیاز به تحول اساسی دارد.

دیگر سخن اینکه باید منتظر نشست و دید که آیا طرح‌های وزارت بهداشت از جمله «تشکیل کارگروهی برای بحران خودکشی‌ها و بررسی وضعیت روحی و روانی رزیدنت‌ها» و همچنین «کمیته رصد منشور دستیاری» کارایی لازم را خواهند داشت یا خیر.