نگاهی به اجلاس جهانی معلولیت در برلین

به گزارش بازارکار، این رویداد با حضور نمایندگانی از دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی، نهادهای مدنی، فعالان حقوق معلولان، و افراد دارای معلولیت از سراسر جهان برگزار شد.

هدف اصلی اجلاس، بررسی چالش‌ها، اشتراک تجارب، و طراحی مسیرهای راهبردی برای بهبود وضعیت زندگی بیش از یک میلیارد فرد دارای معلولیت در جهان بود.محورهای اصلی اجلاس1. به‌روزرسانی استراتژی حقوق معلولان اتحادیه اروپایکی از بخش‌های کلیدی اجلاس، اعلام تصمیم کمیسیون اروپا مبنی بر به‌روزرسانی استراتژی حقوق افراد دارای معلولیت در سال ۲۰۲۵ بود. این استراتژی به حوزه‌هایی مانند اشتغال، آموزش، دسترسی‌پذیری، و زندگی مستقل خواهد پرداخت.

نمایندگان اروپایی اذعان داشتند که علی‌رغم پیشرفت‌های حاصل‌شده، همچنان خلأهایی وجود دارد که باید با سیاست‌های تازه و هدفمند پر شوند.2. تأکید بر مشارکت فعال افراد دارای معلولیتاجلاس بر نقش حیاتی مشارکت مستقیم معلولان در فرآیندهای سیاست‌گذاری تأکید داشت. این دیدگاه بر اساس اصل "هیچ چیز درباره ما بدون حضور ما" شکل گرفته است. شرکت‌کنندگان تأکید کردند که افراد دارای معلولیت باید در سطوح مختلف سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی شهری، آموزشی و خدمات اجتماعی حضور داشته باشند.3. ورزش و توانمندسازیدر حاشیه اجلاس، اهمیت ورزش به‌عنوان ابزاری برای توانمندسازی اجتماعی و روانی افراد دارای معلولیت مطرح شد. تجربه موفق برلین در میزبانی المپیک ویژه برای افراد کم‌توان ذهنی با حضور ورزشکارانی از ۱۹۰ کشور، نمونه‌ای از ظرفیت‌های موجود برای مشارکت‌پذیری و ارتقاء عزت‌نفس این گروه معرفی شد.

بیانیه پایانی اجلاس

بیانیه پایانی این رویداد، به عنوان سندی سیاسی و اخلاقی، شامل مجموعه‌ای از تعهدات بین‌المللی برای بهبود وضعیت افراد دارای معلولیت بود:1. تأکید بر اجرای مفاد کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت (CRPD)در بیانیه، کشورها مجدداً تعهد خود را نسبت به اجرای مفاد کنوانسیون سازمان ملل در زمینه حقوق افراد دارای معلولیت اعلام کردند. این کنوانسیون چارچوبی جامع برای دفاع از حقوق شهروندی، اجتماعی و اقتصادی افراد دارای معلولیت ارائه می‌دهد.

بیانیه تأکید داشت که1- اجرای مفاد این کنوانسیون باید از مرحله قانون‌گذاری عبور کرده و به اقدامات عملی بدل شود.

2. توسعه همکاری‌های بین‌المللیکشورها و نهادهای بین‌المللی حاضر، بر اهمیت همکاری‌های فرامرزی برای تبادل تجارب موفق، تأمین منابع مالی و فنی، و اجرای برنامه‌های توانمندسازی در مقیاس جهانی تأکید کردند. کشورهای در حال توسعه از این فرصت برای درخواست حمایت‌های فنی و مشورتی بهره بردند.

3. ارتقاء آگاهی عمومیبیانیه خواستار آموزش و آگاه‌سازی عمومی درباره حقوق معلولان، مبارزه با کلیشه‌های منفی، و اصلاح نگرش‌های نادرست فرهنگی شد. بر نقش رسانه‌ها، نهادهای آموزشی، و سازمان‌های مدنی در این فرآیند تأکید ویژه‌ای شد.

4. دسترسی‌پذیری به‌عنوان یک حق بنیادی در بیانیه پایانی، دسترسی‌پذیری به زیرساخت‌ها، اطلاعات، فناوری، حمل‌ونقل و خدمات عمومی به‌عنوان یکی از ارکان بنیادین حقوق بشر افراد دارای معلولیت معرفی شد. کشورها موظف شدند سیاست‌ها و بودجه‌هایی مشخص برای ارتقای دسترسی در نظر بگیرند.

5. نظارت و پایش پیشرفت‌هاکشورها موظف شدند گزارش‌های دوره‌ای درباره اقدامات و پیشرفت‌های خود در زمینه ارتقای حقوق معلولان ارائه دهند. این شفافیت، ابزاری برای افزایش پاسخ‌گویی دولت‌ها و بهبود سیاست‌گذاری در آینده خواهد بود.نتیجه‌گیریاجلاس جهانی معلولیت در برلین، نقطه عطفی در گفتمان جهانی درباره حقوق معلولان بود.

این اجلاس نه‌تنها بستری برای اشتراک‌گذاری تجارب موفق و هم‌اندیشی درباره چالش‌ها بود، بلکه با انتشار بیانیه‌ای جامع و الزام‌آور، دولت‌ها را به اقدامات عملی فراخواند.

انتظار می‌رود که اجرای این تعهدات، بهبود واقعی و ملموسی در زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افراد دارای معلولیت به همراه داشته باشد.نشریه بازار کار، ضمن تأکید بر اهمیت این رویداد، از تمامی نهادهای داخلی دعوت می‌کند تا در راستای استانداردهای جهانی، اقدامات موثر و هدفمند در جهت ارتقای وضعیت افراد دارای معلولیت در ایران اتخاذ کنند.

تهیه و تنظیم: مهدی علیاری