ایسنا-خراسان رضوی/ نگاهی متفاوت به آفرینش‌های فردوسی در شاهنامه نیایش‌های «کیخسرو» ناب‌ترین و زیباترین نیایش‌های ادب فارسی است

علیرضا قیامتی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: کیخسرو آرمانی‌ترین شهریار اسطوره‌های ایرانی شاهنامه به شمار می‌رود و شاید بتوان گفت به همان اندازه که رستم در پهلوانی‌ها و همراهی‌های مردم مهم است، کیخسرو هم در شهریاری و آیین فرمانروایی نیز مهم است.

وی افزود: اقداماتی که کیخسرو فرزند کیکاووس انجام می‌دهد برای آبادانی، مردم‌داری و دادگری در میان تمام پادشاهان بی‌نظیر است. همچنین او باور دارد که باید ویرانی‌های سراسر کشور را آباد کنیم.

همه بوم ایران سراسر بگشت    به آباد و ویرانی اندر گذشت

هران بوم و برکان نه آباد بود    تبه بود و ویران ز بیداد بود

درم داد و آباد کردش ز گنج      ز داد و ز بخشش نیامدش رنج

این شاهنامه‌پژوه تصریح کرد: کیخسرو حتی به آبادانی سرزمین دشمن هم سفارش می‌کند و می‌گوید که ویرانی دوست و دشمن نمی‌شناسد و سرزمین دشمن را هم نباید ویران کنیم.

هر آن کس که جوید همی رای من   نباید که ویران کند جای من

و دیگر که خوانند بیداد و شوم       که ویران کند مهتر آباد بوم

وی ادامه داد: کیخسرو این باور را دارد که سرزمین در سایه شهریاری اوست و اگر ویران باشد موجب سرافکندگی او و همه ایرانیان نیز خواهد بود.

نباید که آن بوم ویران بود      که در سایه شاه ایران بود

چو ویران بود بوم در بر من    نتابد درو سایه فر من

قیامتی خاطرنشان کرد: یکی از مواردی که کیخسرو را ویژه می‌کند ارتباطی است که با خدای یگانه دارد و نیایش‌های کیخسرو از ناب‌ترین و زیباترین نیایش‌های ادب فارسی است که با خدای خودش دارد.

سپهبد سوی آسمان کرد سر   که ای دادگر داور چاره‌گر

همان لشکرست این که سر پر ز کین   همی خاک جستند ز ایران زمین

دو دست یازم که او یار بس    ز گیتی نخواهیم فریادرس

وی اضافه کرد: بنابراین کیخسرو از این جهت ویژه و نیکوست که نخستین پادشاهی است که مطرح می‌کند هیچ فردی نباید کشته و اعدام شود. کیخسرو در اسطوره‌ها و تاریخ جهان نخستین شهریاری است که اعدام را رد می‌کند. همچنین کیخسرو عنوان می‌کند که «تمام خشم پادشاه بر بی‌گناهان، باید بند و زندان باشد و خونریزی نکنند».

این شاهنامه‌پژوه بیان کرد: کیخسرو نخستین شهریاری است که عارفانه زندگی می‌کند و دل در گرو تاج و تخت ندارد و مردم‌داری برای او مهم و دارای اهمیت است.

از این شهریاری مرا سود نیست  گر از من خداوند خشنود نیست

قیامتی خاطرنشان کرد: کیخسرو می‌گوید افراد چه بدخواه و چه نیک‌خواه من باشند، بارگاه شهریاری به روی همه باز است و این اقدامات کیخسرو او را ویژه و خاص می‌کند و به همین دلیل در بند حکومت و پادشاهی نیست که مبادا غرور آن را بگیرد و به خودکامگی برساند.

وی ادامه داد: بنابراین بلافاصله با خدا نیایش می‌کند که به دام و گردونه خودکامگی نرسد و کاری کند که این مهر از دل او بیرون برود و بتواند به سوی او بازگردد. در نهایت می‌بینیم که کیخسرو جزو جاودانه‌ها می‌شود و راهی دیار نیایش و با اهورامزدا همراه می‌شود و به جاودانگی می‌رسد.