اولین نشست تخصصی همایش ملی «نقش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی در تحول نظام آموزش عالی » برگزار شد

به گزارش بازارکار، این نشست با حضور دکترمحمدصادق بیجندی مدیرگروه و عضو هیئت ‌علمی گروه علوم‌ تربیتی دانشگاه علم و فرهنگ و دبیر علمی نشست، دکتر محمدمحسن غفوریان معاون آموزش و کارآفرینی جهاددانشگاهی بعنوان سخنران اول نشست تخصصی، دکتر یعقوب انتظاری عضو هیئت‌ علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری بعنوان سخنران دوم نشست تخصصی و دکتر مجید نجارزاده هنجنی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ بعنوان سخنران سوم نشست تخصصی و جمعی از اساتید، دانشجویان و علاقه‌مندان به این حوزه به‌صورت حضوری و برخط برگزار شد.در ادامه خلاصه ای از سخنان و نظرات ارزشمند ۳ سخنران آورده شده است.

اولین سخنران اولین نشست تخصصی همایش ملی

«نقش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی در تحول نظام آموزش عالی با تأکید بر دانشگاه حکمت‌بنیان و تمدن‌ساز»

در دانشگاه علم و فرهنگ با عنوان:

" دانشگاه حکمت بنیان و فناوری حل مسئله"

https://live.usc.ac.ir/paepr7gex82x /

آقای دکتر محمدمحسن غفوریان عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی و معاون آموزش و کارآفرینی،

در ابتدا ضمن مروری بر اهداف و آرمان های انقلاب شکومند اسلامی، تلاش نمودند اهداف و ارزش های علمی، فرهنگی و اجتماعی مورد نظر انقلاب را به مباحث حوزه آموزش عالی پیوند داده  و ضرورت‌ تأسیس دانشگاه حکمت‌بنیان و ویژگی‌های مطلوب را از نگاه حاکمیت الهی مورد بحث و بررسی قرار دهند. ایشان بر این باور بودند که الگوهای موجود در نظام آموزش عالی به دلایل زیر جوابگوی انتظارات نظام نیست زیرا:

• مبتنی بر مفاهیم و نظریه های انسان شناسی، جامعه شناسی و ... غربی است،
• مبتنی بر شبکه مسائل و موضوعات کشورهای دیگر است،
• عدم توجه و شناخت کافی از انتظارات، خواسته ها و الگوهای نسل های جدید،
• طراحی نشدن الگوهای جاری برای رفع نیاز اقتصادی، سیاسی، اجتماعی

بنابراین به طور جد نیازمند ضرورت اصلاح نهاد علم در کشور هستیم و برای تحقق این مهم ضرورت استقرار نظام یکپارچه آموزشی در کشور از مهدکودک تا دانشگاه هستیم.

معاون آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی در ادامه ویژگی هایی برای دانشگاه مطلوب در تراز انقلاب اسلامی را به شرح زیر برشمردند:

• استقلال و عدم وابستگی فکری به قدرتها
• در خدمت ملت
• توجه به تخصص های مورد نیاز کشور
• حرکت در مسیر خودکفایی همه جانبه کشور
• همراستا با نظام حوزوی (وحدت حوزه و دانشگاه)
• محیطی برای ترویج فرهنگ اسلامی
• توجه به تهذیب نفس (ایمان، خودباوری، و ...)
• منابع مناسب و اساتید متعهد

در انتهای بحث، دکتر غفوریان اجزای نظام دانشگاهی را به ۳ بخش ورودی ها، فرآیندها، نتایج و دست آوردها دسته بندی نموده و ضمن بر شمردن ویژگی های هر کدام از این بخش ها در دانشگاه تراز انقلاب اسلامی، انتظاراتی را به عنوان خروجی های مطلوب با ویژگی های زیر را برشمردند:

• دانش آموختگان و نخبگان (مؤمن، انقلابی، کارآمد، کاردان، اهل تحلیل، خالق، با اراده، خیرخواه، متخصص حرفه ای، دانشمند، کارآفرین، شهروند جهانی / دانش تجربی و...)
• تحقق مفهوم حکمت (علم و فناوری نافع، متناسب با نیاز کشور و مبتنی بر الگوهای بومی)
• توانمندی تشخیص و حل مسائل انقلاب اسلامی (کارآمدی، مفید بودن و ...)
• اقتدار و مرجعیت فکری، علمی و فناوری (شکستن انحصار غربی، خودکفایی و ...)
• نظریه پردازی، مفهوم سازی و الگوسازی
• توجه به نظام ملّی شناسایی مسائل و چالش ها و
• اولویت بندی آنها (نظری، مدیریتی، ساختاری و ...)

دومین سخنران اولین نشست تخصصی همایش ملی

«نقش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی در تحول نظام آموزش عالی با تأکید بر دانشگاه حکمت‌بنیان و تمدن‌ساز»

در دانشگاه علم و فرهنگ با عنوان:

" طراحی الگوی مناسب برای توسعه دانشگاه حکمت بنیان در ایران"

https://live.usc.ac.ir/paepr7gex82x/

آقای دکتر یعقوب انتظاری عضو هیئت‌ علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری بودند.

ایشان که سخنرانی خود را مبتنی بر یک طرح پژوهشی ارائه می نمودند، ابتدا به اینکه نباید دانشگاه حکمت بنیان را به دانشگاه اسلامی تقلیل داده و محدود کنیم پرداخته و توضیحاتی را ارائه نموده و سپس به تاریخچه دانشگاه حکمت بنیان در ایران اشاره داشته و اظهار داشتند: این بحث از یک دهه قبل در کشور با واژه هایی نظیر؛ دانشگاه حکمت بنیان، خرد بنیان و خردمند توسط صاحب نظران بیان گردیده، اما نکته مهم این است که ادبیات و پیشنه پژوهشی زیادی  در این حوزه نداریم و به عبارتی خلا دانشی و دانایی جدی داریم که امیدواریم با برگزاری این نشست ها و همایش ها بتوانیم به تولید و باز تعریف این مباحث بیش از پیش بپردازیم.

آقای دکتر انتظاری دانشگاه را نیروی محرکه جامعه خرمند و خرد بنیان تعریف نموده و بر این باور بودند که اگر بخواهیم دانشگاه های موجود را به  دانشگاه های حکمت بنیان و خرد بنیان تبدیل کنیم باید جهانی فکر کنیم و جهانی بیاندیشیم.  ایشان، دانشگاه حکمت‌بنیان را مترادف دانشگاه خرد بنیان و خردمند دانسته و اظهار داشتند که: در دانشگاه خرد بنیان، خردمند و حکمت بنیان خردمندان آن باید نگاه جهانی داشته باشند. زیرا اگر علم و دانش توأم با خرد و حکمت نباشد به جای توسعه باعث مشکلات و چالش های زیاد می‌شود. انتظاری ضمن بیان ویژگی‌های دانشگاه حکمت‌بنیان، بی‌عدالتی پایدار را یکی از مسائل متاثر از  بی‌خردی و ناپایداری جامعه جهانی عنوان کرد.

عضو هیئت‌ علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، بر اساس یافته های پژوهش خود و دیگران بر این باور بودند که "جهان معنی زندگی را گم کرده است و دانشگاه باید کمک کند معنی زندگی بازتعریف و بازیابی شود. به عبارت دیگر دانشگاه تمام قد در همه حوزه ها در خدمت جامعه قرار گیرد." به عبارت دیگر دانشگاه حکمت بنیان، خردمند و یا حکمت بنیان باید در خدمت:

• توسعه ملی و دانش بنیان،
• توسعه محلی و دانش بنیان و
• تولید ارزش های عمومی باشد.

متاسفانه در حال حاضر جامعه در شناخت دقیق علل مسائل و چالش های خود با مشکلات جدی مواجه است و از دانشگاه حکمت بنیان انتظار می رود در این حوزه ورود پیدا کرده و با شناسایی علل درست مسائل و چالش ها برای حل آنها راه حل های درست ارائه نماید. 

دکتر انتظاری در انتهای بحث، ضمن تشریح دقیق تر وضعیت حال حاضر دانشگاه ها،  پیشنهاد حرکت از سمت دانشگاه های تولید کننده دانش به سمت دانشگاه های حکمت بنیان، خرد بنیان و یا خردمند را در زیست بومی که حداقل دارای ۵ شرط زیر باشد را مطرح نمودند:

۱. دانشگاه ها به صورت نهادینه دارای حرکت درون زا داشته باشند،

۲. در جامعه اقتصاد آزاد و رقابتی حاکم باشد،

۳. در جامعه گشودگی و حکمرانی خوب جریان داشته باشد،

۴. جامعه در حوزه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی دانش بنیان باشد و

۵. جامعه اطلاعاتی پیشرفته رونق داشته باشد.

سومین سخنران اولین نشست تخصصی همایش ملی

"نقش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی در تحول نظام آموزش عالی با تأکید بر دانشگاه حکمت‌بنیان و تمدن‌ساز"

در دانشگاه علم و فرهنگ با عنوان

"مبانی تنظیم گری اجتماعی در آموزش عالی؛

 لزوم رویکرد غیربازاری به آموزش عالی غیر دولتی"

https://live.usc.ac.ir/paepr7gex82x /

جناب آقای دکتر نجارزاده هنجنی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ بودند.

در ابتدا ایشان ضمن تشکر از دفتر آموزش عالی غیر دولتی وزارت علوم تحقیقات و فناوری برای توجه به این موضوع مهم، بحث خود را با عنوان "مبانی تنظیم گری اجتماعی در آموزش عالی؛ لزوم رویکرد غیربازاری به آموزش عالی غیر دولتی" آغاز نموده و با بیان دو تعریف از منظر "سعدی" و "عین القضات همدانی" در خصوص "حکمت" به معنای تضارب آرا پرداخته و واژه حکمت در محیط را منتج از تضارب آرا برشمرده و آن را پدیده ای که با دستور و بخشنامه حاصل شود، ندانستند.  

آقای دکتر نجارزاده در ادامه مفهوم تنظیم گری کلاسیک و مدرن را مورد تجزیه و تحلیلی قرار دادند . ایشان تنظیم گری را منظر "هدف" به دو نوع اقتصادی و اجتماعی تفکیک نموده و بیان داشتند که در تنظیم گری اقتصادی بحث صیانت از رقابت، قیمت گذاری رقابتی و مواردی از این دست مورد کنکاش قرار می گیرد. این در حالی است که تنظیم گری از منظر اجتماعی به موضوع ارزش های اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی می پردازد.

معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه "تنظیم گری کلاسیک عام" را شامل کلیه ابزارهای که دولت برای دستیابی به اهداف مدنظر خود بکار می گیرد تعریف نموده و"تنظیم گری کلاسیک خاص" را استفاده از ابزار مقررات برای نیل به اهداف دانستند. در ادامه ایشان اظهار داشتند در "تنظیم گری مدرن " نقش محوری از دولت گرفته می شود و جامعه، بازار، نهادهای غیر دولتی نقش اصلی را در امر تنظیم ایفا می کنند.

سومین سخنران اولین نشست تخصصی همایش ملی «نقش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی در تحول نظام آموزش عالی با تأکید بر دانشگاه حکمت‌بنیان و تمدن‌ساز» در ادامه سخنرانی خود به ماهیت شناسی آموزش عالی از دو منظر "کالا" یا "خدمت" پرداخته و بر این باور بودند که "آموزش عالی نوعی خدمت عمومی" محصوب می شود و باید از دو منظر "منفعت عمومی" و "مسئولیت دولت" مورد بحث و بررسی قرار گیرد زیرا دولت وقتی موضوعی بعنوان منفعت عمومی مطرح می شود به خود اجازه مداخله می دهد. ایشان در ادامه بر اساس همین استدلال، سیر تحولات نظری و عملی مسئولیت دولت در نظام آموزش عالی را به چهار الگو تقسیم کردند:

1. 1. بی مسئولیتی دولت (دولت ژاندارم)
2. 2. انحصار و تمرکز دولتی (برنامه ریزی متمرکز و دولت بزرگ کمونیستی)
3. 3. خصوصی سازی و تنظیم گری و
4. 4. مشارکت و فراتنظیم گری در الگوی حکمرانی خوب.

ایشان ابراز امیدواری نمودند ما در نظام حکمرانی ایران شاهد مشارکت و فراتنظیم گری در نظام آموزش عالی باشیم. 

در ادامه آقای دکتر نجارزاده معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و فرهنگ ضمن مروری به اصول 2، 3، 30 و 43 قانون اساسی و بندهای 3، 6 و 13 اصل سوم  به بحث تنظیم گری آموزش عالی غیر دولتی پرداخته و 4 بخش مهم شامل:

1. 1. تضمین کیفیت اموزش عالی،
2. 2. جهت دهی نظام پژوهشی،
3. 3. تامین توسعه متوازان و آمایش سرزمینی و
4. 4. تضمین ارزش های اجتماعی، اخلاقی، و پاسداری از اصول خدمات عمومی

را برای این حوزه مهم برشمردند.

آقای دکتر نجارزاده سپس به آسیب شناسی وضع موجود نظام آموزش غیر دولتی پرداخته و مهم ترین آسیب ها و چالش های پیش رو را:

• نقص استقلال شخصیت موسسات و دانشگاههای غیر دولتی،
• تحمیل نظام مدیریت دولتی،
• تاکید بر جنبه های بازاری و کالایی سازی آموزش عالی و
• غفلت از توسعه متوازن مبتنی بر آمایش سرزمینی

دانسته و در انتهای بحث برای رفع این چالش ها در نظام اموزش عالی غیر دولتی پیشنهاد نمودند که:

• ترویج ابعاد تنظیم گری اجتماعی،
• توسعه و تکثیر کیفی،
• آزادی در تدوین و اجرای سرفصل های آموزشی،
• شکستن انحصار دولت در نظام آموزش علون پزشکی و پیرا پزشکی
• حمایت از رشته های پایه و نظری و بنیادی و
• حرکت به سمت فرا تنظیم گری

به طور ویژه در دستور کار سیاست گذاران، تصمیم سازان و تصمیم گیران قرار گیرد.

در ادامه دکتر بیجندی مدیر گروه علوم تربیتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه علم و فرهنگ ضمن تشکر مجدد از سخنران و حاضرین در جلسه به صورت حضوری و بر خط به جمع بندی مباحث مطرح شده پرداخته و اظهار امیداوری نمودند نتایج مباحث نشست های تخصصی و همایش ملی مورد توجه مدیران و قانون گذاران قرار گیرد. علاقمندان می توانند برای دیدن این نشست تخصصی به لینک     مراجعه نمایند.                                  https://live.usc.ac.ir/paepr7gex82x/

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علم و فرهنگ، جلسه با ابراز رضایت حاضران و ذکر صلوات به پایان رسید.