طراحی لباس هوشمند آتش‌نشانی در یک شرکت دانش‌بنیان
یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در زمینه تولید و نمایندگی تجهیزات آتش‌نشانی و امداد و نجات توانسته با طراحی لباس هوشمند آتش‌نشانی، مخاطرات احتمالی آتش‌نشان‌ها را به طرز چشمگیری کاهش دهد و امدادرسانی را تسریع و تسهیل کند. 

به گزارش بازارکار و به نقل از روابط عمومی صندوق نوآوری و شکوفایی، با توجه به مطالعات و پژوهش‌های انجام شده، آتش‌نشانان در هر مأموریت در معرض عوامل زیان‌آور مختلفی مانند استرس‌های روحی و روانی و صدمات فیزیکی، شیمیایی و ... قرار می‌گیرند و سلامت آنها از ابعاد مختلفی مورد تهدید قرار می‌گیرد. به همین دلیل مسئله حفاظت شخصی حین اجرای عملیات از اهمیت بسیاری برخوردار است. آتش‌نشانان موظف‌اند در عملیات‌ها از تجهیزات ایمنی شامل لباس آتش‌نشانی، کفش ایمنی، کلاه و دستکش‌های مخصوص و همچنین دستگاه تنفسی استفاده کنند. با وجود به‌کارگیری این تجهیزات، عملیات اطفای حریق و امدادرسانی همواره با تلفات جانی بسیاری همراه بوده است. 

شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور از این مسئله مهم غافل نشده‌اند و شرکت دانش‌بنیان ایمن سپهر آداک (imensepehr.com) با سابقه 20 ساله در زمینه تولید و عرضه تجهیزات امداد و نجات و با نگاه توسعه‌محور و با به‌کارگیری کادر متخصص و تحصیل‌کرده، لباس هوشمند آتش‌نشانی را با ویژگی‌های منحصربه‌فرد برای اولین بار در دنیا طراحی کرده است.

در همین راستا، صالح هاشمی مدیرعامل شرکت ایمن سپهر آداک درباره چگونگی شکل‌گیری این شرکت دانش‌بنیان و عمده فعالیت‌های آن گفت: شرکت ایمن سپهر آداک از سال 1387 در حوزه آتش‌نشانی و امداد و نجات شروع به فعالیت کرده است. فعالیت‌های ما بیشتر در حوزه واردات تجهیزات امداد و نجات و حفاظت فردی آتش‌نشان مانند البسه، کلاه، دستکش، چکمه، دستگاه تنفسی، گازسنج و دیگر وسایل ضروری آتش‌نشان است که از جان وی محافظت و به اطفای حریق و نجات افراد در خطر کمک می‌کند. 

وی افزود: در طول این سال‌ها با مجموعه‌های بزرگ نفتی، هلال احمر، سازمان‌های آتش‌نشانی، شهرداری‌ها و مجموعه‌های صنعتی و معادن مانند ایران‌خودرو و صنایع ملی مس ایران همکاری داشتیم. این شرکت، سال به سال رشد کرده و  از فروش 200 میلیون تومان در سال 1390 به فروش 100 میلیارد تومانی در سال 1403 رسیده است. 

هاشمی در خصوص ویژگی‌های منحصربه‌فرد لباس هوشمند آتش‌آتشانی اظهار کرد: قبل از ورود به شرکت ایمن سپهر آداک در زمینه تولید البسه هوشمند آتش‌نشان‌ها پژوهش‌های بسیاری انجام داده‌ام. طبق این پژوهش‌ها، علومی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، کلان داده(بیگ دیتا) به همه صنایع در دنیا ورود پیدا کرده است در حالی که این علوم در صنعت آتش‌نشانی در تمام دنیا مغفول مانده است. 

به گفته وی، تنها چیزی که آتش‌نشان با ورود به داخل حریق می‌توانند از آن استفاده کنند دانش و تجربه آنان در مواجهه با خطر بوده و شرایط سخت عملیات اطفاء صرفاً امکان‌ تمرکز آتش‌نشان بر روی عملیات اطفای حریق را ممکن می‌کند. به همین دلیل به این مسئله فکر کردیم که چنین دستگاهی را بر اساس نیاز آتش‌نشان در لباسشان تعبیه کنیم. برای افزایش سطح کارایی این دستگاه، مشکلات آتش‌نشان‌ها را هنگام اطفای حریق از آنها جویا شدیم. 

مدیرعامل شرکت ایمن سپهر آداک در ادامه با اشاره به خطرات متعدد پیش روی آتش‌نشانان و چگونگی نجات‌بخشی لباس‌های هوشمند آتش‌نشانی تصریح کرد: برخی از آتش‌نشانان، به مشکلاتی از جمله، از حال رفتن خود در هنگام ماموریت به دلیل ایجاد گرمای بیش از حد لباس‌ها که منجر به تعریق و بخار زیاد می‌شود اشاره کردند که این اتفاق موجب گم شدن و حتی مرگ آتش‌نشانان در مکان حادثه می‌شود. به همین دلیل به این فکر کردیم که با قرار دادن سنسور دما و رطوبت در داخل لباس آتش‌نشان، از این اتفاق جلوگیری کنیم و همزمان با عبور کردن بدن آتش‌نشان از حد نرمال دما و رطوبت این سنسور هشدار می‌دهد و موجب توجه آتش‌نشان به صورت دیداری و شنیداری می‌شود. در چنین شرایطی معاون عملیات، داده را دریافت می‌‌کند و از وضعیت سلامت آتش‌نشان مطلع می‌شود. 

وی در ادامه با تشریح برخی دیگر از چالش‌های پیش‌روی آتش‌نشانان که عواقب جبران‌ناپذیری به همراه دارند به سنسورهای دیگر اشاره و عنوان کرد: موضوع دیگر همراهی دستگاه تنفس با آتش‌نشان است که همین موضوع باعث غفلت آتش‌نشان از نشت گازهای سمی و خطرناک اطرافش می‌شود که بارها منجر به سوختن آتش‌نشان با الکل یا گازهای قابل اشتعال می‌شود. بر همین اساس سنسورهای شناخت گازهای خطرناک و سمی و نیز سنسورهای دیگری چون سنسور موقعیت‌یابی و ارزیابی حرکت‌های آتش‌نشان، سنسورهای ضربان قلب و سقوط آزاد را تعبیه کردیم که وارد برد شده و داخل لباس جاسازی می‌شود.

هاشمی با اعلام اینکه این محصول تقریبا در تمام دنیا منحصر به فرد است، درباره تولید این لباس در دیگر کشورها عنوان کرد: این محصول هنوز در کشور چک که ایده اولیه آن را از یکی از شرکت‌های این کشور در نمایشگاه گرفتیم، تجاری‌سازی نشده است. لباس هوشمند آتش‌نشانی تنها در مراحل تست تحقیقاتی در کشور آمریکا قرار گرفته است، اما هنوز هیچ یک از شرکت‌های تولید کننده لباس آتش‌نشانی چنین لباس هوشمندی را در دنیا تولید نکرده است. 

مدیرعامل شرکت ایمن سپهر آداک درباره برنامه‌های پیش‌روی این شرکت جهت راه‌اندازی خط تولید این محصول و توسعه آن بیان کرد: در شهرک صنعتی قم 2500 متر زمین برای راه‌اندازی خط تولید این محصول در نظر گرفته‌ شده است. لباس آتش‌نشانی به دلیل کاربرد دوگانه و استفاده از آن در امور نظامی، در انحصار آمریکاست و کشور ما برای تولید لباس استاندارد آتش‌نشانی تحریم است و این البسه از طریق شرکت‌های واسطه به ایران وارد می‌شود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم ابتدا، لباسی که استاندارد آتش‌نشانی دارد را وارد کنیم و برنامه هوشمندسازی را برای آن تعبیه کنیم. سپس برای توسعه آن، تولید لباس استاندارد آتش‌نشانی را راه‌اندازی کنیم.  

به گفته وی یک دست لباس آتش‌نشانی از کشورهای خارجی با مبلغ 140 میلیون تومان خریداری می‌شود. این در حالی است که تولید این محصول در داخل کشور با همان ویژگی و کیفیت می‌تواند این رقم را به طرز چشمگیری تا 60 میلیون تومان کاهش دهد.

هاشمی درباره استفاده از ظرفیت نخبگان در طراحی این محصول و اشتغالزایی شرکت ایمن سپهر آداک خاطرنشان کرد: صفر تا صد این محصول با همکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و دانشجویان دانشگاه‌های معتبری مانند دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه تهران که در حوزه هوش مصنوعی یا اینترنت اشیا و الکترونیک و مکاترونیک تخصص داشتند، تولید شده است. اشتغالزایی در شرکت ما با توجه به حضور نخبگان در پروژه‌های مختلف، رشد سینوسی داشته است اما مسلما توسعه خطوط تولید این محصول، با اشتغالزایی در سطح گسترده‌ای همراه خواهد بود.