چطور «طرح کارورزی» به اشتغال موفق می‌انجامد؟

به گزارش بازارکار از آتیه آنلاین، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بعدازظهر پنجشنبه در سفر به کرمان در همایش «وفاق برای سرمایه‌گذاری و ایران ماهر» گفت: شورای اشتغال کشور تصویب کرده است که طرح کارورزی با ۵۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات در اختیار وزارتخانه‌ها احیا شود.
وی با بیان اینکه اتاق بازرگانی کرمان نرم‌افزاری را طراحی کرده که دانشجویان می‌توانند به صورت سیستمی وارد بازار کار شوند، افزود: کرمان به صورت پایلوت این طرح را اجرایی کند.
از قرار، با همکاری بخش خصوصی و دولت در ۷۰۰ مرکز فنی و حرفه‌ای و هفت هزار هنرستان، دانشجویان می‌توانند بدون پرداخت هزینه مهارت یاد بگیرند.
به نظر می‌رسد یکی از اولویت‌های دولت چهاردهم در زمینه اشتغال، افزایش توان مهارتی کارجویان به‌ویژه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است؛ در روزهای میانه اردیبهشت، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره سیاست دولت برای کاهش نرخ بیکاری بیان کرد: برای کاهش بیکاری، چند سیاست اصلی در دولت وجود دارد؛ به ویژه امسال که از سوی مقام معظم رهبری با نام «سرمایه‌گذاری در تولید» نامگذاری شده است.
ظاهراً گسترش طرح‌های کارورزی و کارآموزی، یکی از سه محور اصلی دولت فعلی برای کاهش نرخ بیکاری است؛ میدری در رابطه با مکانیسم و نحوه عملکرد کارورزی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی توضیح داد: طرح کارورزی و کارآموزی دانشجویان با ابلاغ مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان در کشور به سرعت آغاز می‌شود؛ کاری که چند سال قبل اجرایی شد و تجربه خوبی بود.
به این ترتیب دانشجویان می‌توانند طرح دوره کارآموزی و کارورزی خود را در واحدهای تولیدی بگذارنند. البته روال به این شکل است که در بنگاه کار یادگیری انجام می‌شود و حق بیمه‌ آنها در دوران دانشجویی را دولت پرداخت می‌کند و پس از طی دوره دانشجویی اگر مشکل خدمت نداشته باشند، منابع از آنجا به کارگاه‌ها داده می‌شود که حق بیمه واریز شود. بیمه مسئولیت این افراد را هم دولت تقبل می‌کند.
در حال حاضر، نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان بالا است؛ در زمستان ۱۴۰۳ سهم جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل آموزش عالی از مجموع بیکاران ۳۸.۹ درصد بوده است، به این معنا که تحصیلکردگان دانشگاه‌ها، ۳۸.۹ درصد از جمعیت بیکاران کشور را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که نرخ بیکاری در بین جامعه فارغ‌التحصیلان هم عدد بالایی است؛ در زمستان ۱۴۰۳، بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ساله و بیشتر فارغ التحصیل آموزش عالی نشان می‌دهد که حدود۱۰.۷درصد از جمعیت فعال فارغ‌التحصیلان آموزش عالی بیکار بوده‌اند. این نرخ در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات این نرخ حاکی از کاهش ۰.۹درصدی در زمستان ۱۴۰۳ نسبت به فصل مشابه سال قبل است. بیکاری جمعیت ۱۵ساله و بیشتر فارغ التحصیل آموزش عالی حدود ۱۰.۷درصد بوده است که این تعداد حدود ۷۹۵هزار و ۵۱۳نفر است.
با این اوصاف، فراهم کردن امکانات اشتغال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها که قصد ورود به بازار کار دارند، یک گام بلند در جهت کاستن از نرخ بیکاری در کشور است؛ اما مواردی از جمله تناسب دوره‌های مهارت‌آموزی با تحصیلات دانشگاهی فرد و نیازمندی‌های بازار کار و تضمین اشتغال شایسته بعد از اتمام کارورزی، از شرایطی‌ است که باید رعایت شود.
«آرمین خوشوقتی» کارشناس حقوق و روابط کار با تاکید بر اینکه «تدوین دوره‌های مهارت‌آموزی کارورزی به ویژه برای نیروهای تحصیلکرده، نیاز به برنامه راه مشخص و کار کارشناسانه دقیق دارد» در گفت‌وگو با آتیه آنلاین بیان کرد: بدون تردید یکی از ضعف‌های اصلی بازار کار، فقدان مهارت کافی‌ است؛ ما امروز در بسیاری از مشاغل تخصصی، با معضلی به نام کمبود نیروی کار ماهر مواجهیم و بنابراین اگر مهارت‌آموزی موثر در دستور کار قرار بگیرد، بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود ولی به شرط اینکه دوره‌ها منطبق با نیازمندی‌های بازار کار باشد و از سوی دیگر، تحصیلات دانشگاهی فرد در آن مدنظر قرار بگیرد.
به گفته وی، قبل از هر چیز باید سرفصل دروس دانشگاهی مطابق با نیازهای واقعی بازار کار و در تعامل با فعالان حوزه‌های مختلف بازار کار تدوین شود.
این کارشناس حقوقی، استمرار اشتغال فرد بعد از خاتمه کارورزی را یکی دیگر از شرایط تاثیرگذاری مثبت دانست و افزود: دولت باید با ارائه مشوق‌هایی، آینده اشتغال کارورزان را تضمین کند؛ اگر فرد مطمئن باشد که بعد از خاتمه دوره با حقوق مناسب و شرایط عادلانه استخدام می‌شود، با رغبت از طرح کارورزی استقبال خواهد کرد.
در این بین، آنچه اهمیت دارد بهبود شاخص‌های اقتصادی از جمله شاخصی مهم به نام بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است؛ ایجاد اشتغال برای نیروهایی که حداقل ۲ تا ۴ سال از جوانی خود را به امید فردایی بهتر پشت میزهای دانشگاه‌های کشور گذرانده‌اند، باید یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های دولت باشد.

مریم محمدی