آیا ورود پلتفرم‌های فروش مجازی میتواند بازار صنایع دستی را گرم کند؟

 افشین خاکی در گفتگو با بازار کار در حاشیه نمایشگاه صنایع دستی با اشاره به فعالیت این پلتفرم در راستای انجام مسئولیت اجتماعی با حمایت از کسب و کارهای حوزه صنایع دستی خاطرنشان کرد: ما در دیجی کالا یک سری خط کسب و کاری داریم که مستقل نیستند اما به شکل یک استارتاپ کوچک فعالیت میکنند. این خط کوچک استارتاپی که درباره آن صحبت میکنیم، مربوط به مسئولیت اجتماعی است اما این مسئولیت اجتماعی به معنای خیریه نیست. ما در این خط، کسب و کار اجتماعی را دنبال میکنیم و تلاش میکنیم تا هم‌وزن آورده و سود مالی کسب و کار به مسئولیت اجتماعی نیز توجه کنیم‌. در پنل استراتژی سالانه ما در کنار توجه به درآمد‌ها به تاثیرگذاری اجتماعی نیز توجه می‌شود. این ماهیت ما در دیجی کالا با عنوان بومی محلی است. شعار ما نیز همین است، بومی محلی به وسعت ایران.

 وی با اشاره به هدف غایی این پلتفرم برای پایدارسازی کسب و کارهای بومی محلی گفت: تلاش ما این است که کسب و کارهای بومی محلی بتوانند محصول خود را در بستر پلتفرم‌های مجازی به فروش برسانند و در نهایت به پایداری برسند. هدف غایی ما پایدارسازی کسب و کارهای خرد و غیرصنعتی است و مهمترین حوزه ای که در آن کار غیرصنعتی می‌شود حوزه صنایع دستی است و این مهمترین نمایشگاه حوزه صنایع دستی تلقی می‌شود.

خاکی با اشاره به سازوکار حضور این کسب وکارها در این پلتفرم و نقش نمایشگاه صنایع دستی در برقراری ارتباط با تولیدکنندگان این حوزه اضافه کرد: این نمایشگاه میتوانند بستر ارتباطی میان ما و تولیدکنندگان باشد. تولیدکنندگان صنایع دستی میتوانند با صرف زمان ۱۵ دقیقه ای، فروشگاه خود را در دیجی کالا بسازند و تبدیل به فروشنده شوند‌. ذهنیت اشتباهی که وجود دارد این است که دیجی کالا قرار است محصولات آنها را بخرد، درحالی که این پلتفرم قرار است به عنوان یک پاساژ آنلاین باشد.‌ اگر کالایی به فروش برسد، آن زمان هزینه پلتفرم و مارکتینگ مطرح می‌شود. این نمایشگاه می‌تواند به معرفی بهتر صنایع دستی به مشتریان کمک کند.

استارتاپ های صنایع دستی، زبان پلتفرم را میفهمند

وی ضمن اشاره به کمک‌های این پلتفرم به فروشندگان صنایع دستی اظهار کرد: هر کسب و کار صنعتی و غیرصنعتی که محصول تولید میکند میتواند از بستر دیجی کالا به عنوان یک پلتفرم مجازی استفاده کند. شرایط ثبت نام در این پلتفرم نیز بسیار ساده است و همه میتوانند با داشتن شرایط اولیه و مرسوم این کار را انجام دهند. بخش بومی محلی دیجی کالا نیز در تمام این مراحل از جمله بسته‌بندی، تبلیغات و ... سعی میکند تا به فروشندگان کمک کند و به آنها مشاوره بدهد. همچنین افرادی که در این نمایشگاه شروع به همکاری با ما کنند، از مزیت شش ماه تا یک سال کمیسیون نیم بها بهره مند خواهند شد.

خاکی درباره طرح‌های دیجی کالا برای کمک به استارتاپ های حوزه صنایع دستی گفت: تلاش ما این بوده است که تا حد توان از استارتاپ های حوزه صنایع دستی و فرهنگی حمایت کنیم و آنها را به مسیری هدایت کنیم که بتوانند موفق شوند. در همین راستا چند بوت کمپ در استان سیستان و بلوچستان و شهر چابهار برگزار کردیم و همچنین کارگاههایی در استان زنجان، پارک علم و فناوری سنندج و نقاط دیگر ایران برگزار کردیم.

 وی درباره نقش بسیار مهم و حیاتی استارتاپ ها برای ایجاد یک بستر مشترک میان بازار و تولیدکنندگان محصولات بومی محلی تصریح کرد: استارتاپ های صنایع دستی، زبان پلتفرم را میفهمند و از سوی دیگر با تولیدکنندگان در ارتباط هستند و میتوانند نقش مترجم را بین این دو بخش برقرار کنند. در واقع استارتاپ های این حوزه میتوانند ترجمه گر زبان تولیدکنندگان به بازار باشند. لذا برای حفظ صنایع دستی حضور استارتاپ ها بشدت نیاز است، چرا که الگوهای کسب و کار سنتی به مرور جای خود را به الگوهای نو میدهند و بازار خود را از دست خواهند داد.

 خاکی همچنین وجود واسطه‌های ارزش آفرین برای کمک به شناخته شدن کسب و کارهای صنایع دستی را مهم و ارزشمند خواند و ادامه داد: یکی از موضوعاتی که پیش از این مطرح میشد، این بود که نهادهای واسطه‌ای به خصوص در حوزه صنایع دستی در حال استفاده ناعادلانه از سود تولیدکنندگان هستند. قطعا بهره‌مندی ناعادلانه واسطه‌ها از سود محصولات تولیدکنندگان موضوعی است که باید جلوی آن گرفته شود، اما در برخی موارد عدم حضور واسطه‌ها ضرر بیشتری به تولیدکننده و حتی به بازار مصرف محصولات مذکور خواهد زد. در شرایط فعلی که کشور ما در وضعیت تحریم نیز قرار دارد، حذف واسطه‌های ارزش‌آفرین به سود کشور نخواهد بود. اگر استارتاپی وجود داشته باشد که بخواهد روی فروش محصول خاصی کار کند، ارزش‌آفرینی کرده است و حذف آن به ضرر تولیدکنندگان خواهد بود و سبب می‌شود که این تولیدکنندگان آن طور که باید و شاید دیده نشوند. واسطه‌هایی که به شکل ناعادلانه سود میبرند باید حذف شوند اما واسطه‌های ارزش‌آفرین به پایدارسازی زنجیره تولید و فروش کمک می‌کنند.

فروش صنایع دستی به شکل آنلاین کار بسیار سختی است

وی در انتها با تاکید بر لزوم اعتباربخشی به پلتفرم‌های فروش مجازی برای جلب بیشتر اعتماد مردم بخصوص در حوزه صنایع دستی گفت: فروش صنایع دستی به شکل آنلاین کار بسیار سختی است و ما در ابتدای مسیر قرار داریم. رسیدن به یک شرایط ایده‌آل برای فروش این محصولات نیازمند فرایند اعتبارسازی و جلب اعتماد مشتریان است. اعتباربخشی به برندها به فرایند خرید آنلاین کمک میکند. مشتریان زمانی که میخواهند به طور مثال یک کاسه چوبی یا سفالی را خریداری کنند، ترجیح می‌دهند محصول را حضوری بخرند و اعتماد کامل به پلتفرم‌‌های مجازی ندارند. لذا اعتباربخشی به برندهای مجازی میتواند این شک و تردید را نزد خریداران از بین ببرد. تولیدکنندگان صنایع دستی نیز که در اقصی نقاط کشور حضور دارند، سالانه نهایتا دوبار فرصت حضور در پایتخت و ارائه محصولات خود را دارند، لذا وجود یک پلتفرم آنلاین میتواند به اتصال تولیدکنندگان و بازار کمک شایانی کند.

∎

صنایع‌دستی مسئله‌ای حاکمیتی و ملی است
از سوی دیگر مدیرکل آموزش و ترویج وزارت میراث‌فرهنگی خبر داد: به دنبال فراگیر کردن آموزش و ترویج صنایع‌دستی از طریق هم‌افزایی با تمام نهادها، ارگان‌ها و دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی هستیم. 
بهزاد احمدی فارسانی با بیان اینکه صنایع‌دستی یک موضوع ملی و حاکمیتی است، گفت: صنایع دستی بخش زیادی از زندگی، کار و معیشت ایرانیان را تشکیل می‌دهد و مستلزم ورود تمامی بخش‌های دولتی و خصوصی برای حمایت و تقویت زیر ساخت‌های آن است.
مدیرکل آموزش و ترویج وزارت میراث‌فرهنگی افزود: در جشنواره امسال تمامی طیف های جامعه اعم از هنرمندان،  ورزشکاران، دانشگاهیان و صاحبان کسب و کار حضور دارند و این نشان از توجه و علاقمندی مردم به شیوه های زیست ایرانی دارد. 
او تاکید کرد: زمانی صنایع دستی یک ملت شکوفا می‌شود که ساز و کارهایش توسط صنعتگران و فعالان آن حوزه مدیریت شود تا در نهایت تصدی گری دولت در این خصوص کاهش پیدا کند.
احمدی فارسانی یادآور شد: صنایع دستی ایرانی در جهان کم نظیر و بی همتاست پس باید رویکردی جهانی و برخوردی در شان و اندازه اش با آن‌ داشته باشیم. 
مدیرکل آموزش و ترویج وزارت میراث‌فرهنگی با اشاره به حضور بیش از ۸۰ شهر و روستای جهانی و ملی صنایع‌دستی در این نمایشگاه اظهار امیدواری کرد که روزی تمامی شهرها و روستاهای ایران را که سرشار از داشته‌های هنری و تاریخی هستند بتوانیم به ثبت ملی و حتی جهانی برسانیم.

گفتگو: امیر علی بینام