شکوفایی قشم در علم و فناوری

به گزارش خبرگزاری برنا به نقل از دریای اندیشه، همه علوم دارای یک تاثیر فوری و آنی نیستند. برخی علوم آنچه ما آن را دانش پایه می‌نامیم را کشف می‌کنند. این دانش است که به ما می‌گوید جهان چطور کار می‌کند. نه تنها این که چطور مولکول‌ها با هم در ارتباط هستند، بلکه اصلاً مولکول‌ها چطور به وجود می‌آیند. دانش پایه مهم است، چون به ما نشان می‌دهد چگونه فوتون‌ها و نوترون‌ها به وجود می‌آیند. دانش پایه به ما نشان می‌دهد که آیا تئوری‌های مربوط به جاذبه صحیح هستند یا خیر. این دانش به ما کمک می‌کند تا به درک درستی از این که چگونه امواج نور با اجسام ما تعامل می‌کنند برسیم. عملی کردن دانش پایه ده‌ها سال و شاید صد‌ها سال به طول بیانجامد. اما زمان که این دانش را به دست می‌آوریم و کاربردهایش خلق می‌کنیم، بعد از آن دیگر تصور زندگی بدون آن دشوار می‌شود. دنیایی را تصور کنید که ما در آن چیزی درباره اشعه ایکس نمیدانیم و در نتیجه نمیتوانیم به استخوان‌های شکسته کنیم تا بتوانیم به مصدومان کمک کنیم، پیشرفت‌های روزانه به صورت آزاردهنده‌ای مردم یک جامعه را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و برخی کشور‌ها نیز بدون درک شرایط اجتماعی و شناخت علم با کمبود سواد علمی مردم و مسئولان به سراغ دستاورد‌های مختلف رفته و موجب شده است که در ظاهر برای توسعه و پیشرفت تلاش گردیده، اما در عمل رشدی ناپایدار مشاهده شود. امروزه تمامی جوامع با دستاورد‌های علمی و محصولات فناوری مواجه است به شکلی که اگر به روستایی دورافتاده بروید، می‌توانید از اینترنت موبایل استفاده کنید؛ دستاورد‌های پیشرفت امروزی به شدت مورد توجه قرار گرفته است. پیشرفت‌های روزانه به صورت آزاردهنده‌ای مردم یک جامعه را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و برخی کشور‌ها نیز بدون درک شرایط اجتماعی و شناخت علم با کمبود سواد علمی مردم و مسئولان به سراغ دستاورد‌های مختلف رفته و موجب شده که در ظاهر برای توسعه و پیشرفت تلاش گردیده، اما در عمل رشدی ناپایدار مشاهده شود. حیات طیبه جز از طریق پیشرانی در علم و فناوری حاصل نمی‌شود، اما علم و فناوری نیازمند جهت‌گیری و سیاست علمی است. انیشتین در دوم آگوست ۱۹۳۹ در نامه‌ای به روزولت اذعان می‌کند که برخی از دستاورد‌های اخیر دو دانشمند شناخته‌شده به نام‌های «فرمی» و «زیلارد» حاکی از آن است که می‌توان از عنصر اورانیوم منبع انرژی مهم و جدیدی در آینده به وجود آورد که این موضوع نیازمند هوشیاری است، چرا که این دستاورد می‌تواند منجر به ساخت سلاح هسته‌ای شود. نتیجه این نامه و دستاورد علمی، ۱۴ هزار و ۵۷۰ سلاح هسته‌ای کنونی در دنیاست. واقعیت این است که علم کشور‌ها را توانمند کرده تا سلاح‌های اتمی ساخته و علیه دیگر کشور‌ها به کار گیرند و سلاح‌های شیمیایی بسازند و علیه مردم استفاده کنند. ماحصل این دستاورد‌های علمی، جان باختن ۵ هزار نفر از مردم حلبچه در استفاده از سلاح‌های شیمیایی بود. برخی از مهمترین خصوصیات سیاست‌پژوهشی، «چندبُعدی بودن محور تحقیق»، «اعمال رویکرد تجربی استقرایی در تحقیق»، «تمرکز بر متغیر‌های انعطاف‌پذیر»، «پاسخگویی به بهره‌برداران تحقیق» و «گنجاندن صریح ارزش‌ها در فرآیند تحقیق» است. اما واقعیت این است که مسیر سیاست‌گذاری در غرب که هدف نهایی آن شکل‌گیری ارزش‌هاست، به خطا رفته و این رویکرد، زندگی مردم را تحت‌الشعاع قرار داده است. اینکه چگونه علم را رهبری کنیم، مهم است چرا که در طول تاریخ تمدن‌های زیادی حکمرانی داشتند، اما علمشان نتوانست بشر را به سعادت برساند. درست است که خداوند اجازه دست‌ورزی را به انسان داده، اما انسان در خلقت الهی به وجود آورده است و زیست‌شناسان و برخی دانشمندان تابع امر شیطان بوده و در خلقت خداوند تغییر ایجاد کرده‌اند. این موضوع حاکی از فقر ارزش‌هاست.

نقش پارک‌های علم و فناوری در پیشرفت صنعت علم

پارک علم و فناوری سازمانی است که به وسیله متخصصان حرفه‌ای اداره می‌شود و هدف اصلی آن افزایش ثروت جامعه از طریق تشویق و ارتقای فرهنگ نوآوری و افزایش توان رقابت در میان شرکت‌ها و مؤسساتی است که متکی بر علم و دانش در محیط پارک فعالیت می‌کنند. برای دستیابی به این هدف، یک پارک علمی با ایجاد انگیزش و مدیریت جریان دانش و فناوری در میان دانشگاه‌ها، مراکز پژوهش و توسعه، شرکت‌های خصوصی و بازار، ایجاد و رشد شرکت‌های متکی بر نوآوری را از طریق مراکز رشد و فرایند‌های زایشی تسهیل می‌نماید. پارک‌های علمی همچنین خدماتی با ارزش افزودهٔ بالا و فضا‌های کاری و تأسیسات مناسب و کیفی به مؤسسات مستقر در پارک ارائه می‌کنند، پارک‌های علم و فناوری در سراسر دنیا با هدف کلی توسعه فناوری و کسب‌وکار‌های دانش‌محور تشکیل شده‌اند و با توجه به وضعیت محیطی و سیاست‌گذاری‌های کلان در سطح داخلی و خارجی پارک، چشم‌انداز‌ها و مأموریت‌های متفاوتی را دنبال می‌کنند. این پارک‌ها دارای مکانیسم‌های زیرساختی مهمی هستند که باعث انتقال یافته‌های تحقیقات دانشگاهی و تولید دانش مضاعف شده، در نهایت عامل تسریع رشد اقتصادی در سطح ملی و منطقه‌ای می‌شوند. این مهم به صورت گسترده‌ای در کشور‌های مختلف دنیا به عنوان یک اصل به رسمیت شناخته شده‌است. در بسیاری از موارد، پارک‌های فناوری موجب ایجاد شغل، رشد درآمد و درگیر شدن در صنایع دارای رشد می‌شوند. از طرفی، پارک‌های فناوری و مراکز رشد برای تجزیه و تحلیل در سطح ملی یا محلی در زنجیره ارزش کارآفرینی، لینک‌های مهمی به‌شمار می‌آیند، پارک پژوهشی یا تحقیقاتی به مجموعه‌ای گفته می‌شود که از طریق فراهم آوردن و ارائه زمین، تأسیسات زیربنایی، آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های پژوهشی متمرکز و تسهیلات قانونی، موجبات اجتماع واحدها، شرکت‌ها و مؤسسات تحقیقاتی را در یک فضای متمرکز فراهم می‌نماید. این مجموعه‌ها معمولاً در مجاورت قطب‌های دانشگاهی یا قطب‌های صنعتی و اقتصادی شکل می‌گیرند، و ضمن ایجاد فضای مناسب جهت انجام پژوهش‌های کاربردی و تجاری‌سازی نتایج آن، موجبات رشد تحقیقات را فراهم می‌سازند. هم‌افزایی ناشی از مجاورت فیزیکی این واحد‌ها و کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه و هزینه‌های جاری از مزایای این پارک‌ها است. پارک علم و فناوری استان هرمزگان به منظور ایجاد زیرساخت‌های مناسب در راستای توسعه علم و فناوری و تجاری سازی دستاورد‌های پژوهشی دانش آموختگان استان و ایجاد شبکه فناوری بین صنعت و دانشگاه از طریق ارائه خدمات متناسب در هر حوزه، در ۲۵ خرداد ۱۳۹۰ شکل گرفت و فعالیت رسمی خود را از دی ماه همان سال آغاز کرد.

بیانات رهبری درباره پیشرفت علم، فناوری و صنعت در کشور

این استعدادی که امروز شما در کشور می‌بینید، امروز که پدید نیامده؛ این استعداد ایرانی، یک چیز طبیعی است؛ چرا این همه تولید علم پیش از انقلاب نبود؟ چرا این همه حرکت علمی پیش از انقلاب نبود؟ حالا یک آماری به من دادند، من دیگر یادداشت نکردم که بگویم، چیز عجیب و غریبی است؛ تولید علمی در دانشگاه‌های کشور را ــ مثل دانشگاه تهران، دانشگاه شریف، دانشگاه شیراز ــ مشخّص کرده‌اند که چند درصد آن مال قبل از انقلاب است، چند درصد مال بعد از انقلاب است؛ حیرت‌آور است. انقلاب و حرکت عظیم انقلابی کشور و حاکمیّت تفکّر انقلابی و اسلامی بود که کشور را حرکت داد و پیش برد؛ تا اینجا رسانده، به اوج هم ان‌شاءالله خواهد رساند، جهش‌هایی خواهیم داشت؛ ما هنوز اوّل راهیم، دانشگاه علاوه بر وظیفه‌ای که نسبت به درون خود دارد، یک وظیفه‌ای هم درباره‌ی جامعه دارد. وظیفه‌ی درونی، همین تولید علم، پیشرفت علمی، تربیت علمی است؛ وظیفه‌ی بیرونی، اثرگذاری در مجموع جامعه است. دانشگاه نمیتواند از مسائل جامعه منفک و منزوی باشد. این یک نکته‌ی بسیار مهمّی است که بنده به اساتید محترم، برادران و خواهران عرض میکنم: سعی کنید دانشگاه را درگیر مسائل اجتماعی کنید؛ امروز هزاران دانشمندِ محقّق و متفکّر -چه در دانشگاه‌ها، چه در مراکز علمیِ دیگر- مشغول تعلیم و تدریس و کارند؛ بنده از روی اطّلاع عرض میکنم؛ غالباً هم جوان، غالباً هم متدیّن، خیلی‌شان [هم]بسیار متعبّد؛ با هویّت دینی و اسلامی، با هویّت ایرانیِ سربلند، در حوزه‌های گوناگون با انگیزه‌ی بالا دارند کار میکنند؛ نوآوری میکنند، آموزش میدهند، تحقیق میکنند؛ هم تولید علم میکنند، هم بر اساس آن علم، در بخش‌های مختلف، فنّاوری به وجود می‌آورند. البتّه، چون عقب‌افتادگی ما زیاد بوده، این حرکتی که امروز در کشور وجود دارد، باید سال‌ها ادامه پیدا کند؛ حرکتِ خیلی خوب و پرتلاشی است منتها باید ادامه پیدا کند تا اینکه ان‌شاءالله نتایجش کاملاً دیده بشود، جمعیّت کشور ما تقریباً یک درصد جمعیّت جهان است؛ در طول این دهه‌های قبل از انقلاب هم تا حدودی همین‌جور‌ها بوده؛ یک خُرده کمتر، یک خرده بیشتر؛ حدود یک درصدیم- پس بنابراین سهم ما از تلاش‌های مشترک بشری باید لااقل یک درصد باشد. تولید علم در آخر دوران پهلوی -یعنی آخر این دویست سال که منتهی میشود به ۱۳۵۷ که انقلاب مبارک اسلامی به وجود آمده- عبارت است از یک دهم درصد؛ در کشور ما تولید علم در سال ۵۷ که سال انقلاب است، عبارت است ازیک دهم درصد؛ ببینید چقدر ما عقب بوده‌ایم! این به‌خاطر بی‌کفایتی حکمرانان بوده؛ دلیل دیگری ندارد. حکمرانان بی‌کفایت، دنیاطلب، مادّی، وابسته، بی‌عرضه؛ تکبّر میفروختند، تبَختُر نشان میدادند، امّا تا کمر در مقابل بیگانه خم میشدند و به فکر مصالح ملّتشان هم نبودند؛ این وضع کشور ما [بود]. حالا [این]آمار‌های تلخ [بوده]؛ البتّه به فضل الهی، امروز ما بیش از سهم خودمان در دنیا تولید علم داریم، یعنی تقریباً حدود دو برابر سهم خودمان. یعنی ما ۱ درصد باید سهم تولید علم داشته باشیم، الان تقریباً ۲ درصد است؛ ۱.۹ درصد تولید علم داریم که خب چیز خوبی است. البتّه قانع نیستیم، بیشتر از این باید سهم داشته باشیم، امّا سهم ما این است.

پارک علمی و صنعتی قشم با مشارکت ۱۹ کشور عضو پیمان شانگ‌های ایجاد می‌شود

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم گفت: ۱۹ کشور عضو پیمان شانگ‌های در ایجاد پارک صنعتی و تولید محصولات نوین در بزرگ‌ترین جزیره ایرانی خلیج فارس همکاری می‌کنند. عادل پیغامی در آیین تجلیل از ۴۰ صنعتگر برتر و نمونه این جزیره در سالن مرکز بین‌المللی رشد قشم، اظهار داشت: شکل فعالیت صنعتی و کسب درآمد‌های کلان اقتصادی جهان تغییر یافته و برای خروج از شرایط کنونی چاره‌ای جز استفاده از صنایع کم وزن و بی وزن همانند اقتصاد الکترونیک و هوش مصنوعی وجود ندارد. وی ادامه داد: برای خروج از شرایط کنونی با مشارکت ۱۹ کشور عضو پیمان شانگهای، ایجاد پارک صنعتی نوین در قشم برنامه‌ریزی شده است و امیدواریم با محقق شدن این پارک تحولی در صنایع منطقه آزاد قشم رقم بخورد. مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم همچنین از اختصاص ۵۵ هکتار زمین برای اجرای شهرک پردیس صنعتی در این جزیره با تمرکز بر صادرات به کشور‌های آفریقایی خبر داد و افزود: تفاهم‌نامه ایجاد شهرک پردیس صنعتی با هدف ایجاد نسل جدیدی از شهرک‌های صنعتی در قشم انجام شده است. به گفته پیغامی، حدود ۵۰۰ سال پیش کشور‌هایی همانند انگلیس، فرانسه، ایتالیا و آمریکا و حدود ۱۵۰ سال پیش هم آلمان، توانستند عنوان کشور‌های صنعتی را از آن خود کنند، اما امروز با تغییر نگاه به صنعت، این کشور‌ها در حال انتقال صنایع قدیمی خود به کشور‌های دیگر هستند. وی یادآور شد: چین در ۲ دهه گذشته با دریافت صنایع کشور‌های صنعتی توانست تحولی در عرصه صنعت خود ایجاد کند و در کنار آن موفق به پیشرفت در صنایع مدرن کنونی هم شده است. مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم با تاکید بر اینکه رویکرد کشور‌های صنعتی کسب سود بیشتر از مسیر هوش مصنوعی و الکترونیک است، افزود: ایران در شرایط کنونی باید برای عقب نماندن از جهان صنعتی برای ۱۰۰ سال آینده خود در حوزه فعالیت‌های صنعتی برنامه داشته باشد. وی با تبریک هفته صنعت به فعالان این عرصه در منطقه آزاد قشم گفت: برای کمک به شرکت‌های صنعتی قشم آمادگی وجود دارد که به اعضای تعاونی این شرکت‌ها با هدف خانه‌دارشدن کارکنانشان زمین با قیمت بسیار مناسب واگذار شود. وی تصریح کرد: برای کمک به صنعتگران جزیره قشم، رایزنی‌هایی با مقامات کشوری در حوزه‌های مختلف برای حذف ارزش افزوده، عدم دریافت مالیات از محصولات صادراتی و عدم اجرای فرآیند دیسپچینگ با هدف پیشگیری از قطع برق یک روز در هر هفته با جدیت پیگیری شده است. پیغامی عنوان کرد: در زمینه واگذاری زمین صنعتی به سرمایه‌گذاران هم تلاش شد با قیمت اندک و اقساط ۳۶ تا ۴۸ ماهه زمین مورد نیازشان بدون توجه به تورم به آنان واگذار شود. در این آیین از ۴۰ شرکت برتر و نمونه صنعتی قشم با اهدای لوح و تندیس، تجلیل شد. جزیره زیبای قشم مشرف به تنگه هرمز و مجرای ورودی به خلیج فارس و دریای عمان است. این جزیره که بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس است، به دلیل مجاورت با اقیانوس هند، وجود منابع نفت و گاز و واحد‌های پتروشیمی و پالایشگاهی و تجهیزات فرا ساحلی و برخورداری از تسهیلات بندری برای کشتی‌های بزرگ (در رده پاناماکس) یکی از راهبردی‌ترین جزایر ایران و خلیج فارس است که به دلیل خدمات سوخت رسانی به کشتی‌های عبوری از آبراهه بین المللی و پارک‌های انرژی و زیست - فناوری آن شهرتی جهانی دارد. از سوی دیگر، ویژگی‌های طبیعی و تاریخی این جزیره، باعث شده قشم به یکی از مقاصد گردشگری اصلی در ایران تبدیل شود. منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم، حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع از این جزیره را شامل می‌شود. این جزیره از توانمندی‌های زیادی برای توسعه صنایع و رشد اقتصادی برخوردار است و یکی از نقاط جذاب مورد علاقه سرمایه گذاران به حساب می‌آید.